Những dấu hiệu cảnh báo nên để ý… để tránh tai họa về sức khoẻ.

Các vụ đau đớn hay bệnh tật thông thường rất có thể là

chẳng có gì quan trọng… nhưng đôi khi lại cực kỳ nghiêm

trọng. Vì vậy chúng ta cẩn phải cẩn thận cân nhắc những gì

phải làm mỗi khi sự việc xẩy ra cho chúng ta

1- Khi không thấy tức thở

Lý do: có thể là do nghẽn mạch phổi (pulmonary embolus)

Nhận xét: Cảm thấy khó thở sau khi tập thể dục hay đang ngồi

có thể là do vận động hay do ưu tư lo lắng. Nhưng nếu đột

nhiên bị khó thở có thể là do chứng nghẽn mạch phổi do cục

đông máu làm nghẹt mạch máu trong phổi. Bệnh này có thể nguy

hiểm tới tính mạng. Một lý do khác là tim lên cơn đau hoặc

trụy tim.

Cả hai tình huống trên đều làm cho bệnh nhân thở gấp hay khó

chịu hoặc cảm thấy thiếu không khí . Cẩn đưa bệnh nhân đi

cấp cứu

2- Tim đập rộn trong khi đang ngồi yên

Lý do: có thể là do lên cơn đau tim (heart attack)

Nhận xét: Đánh trống ngực (palpitations) có thể chỉ là vì ưu

tư lo lắng, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của cơn đau tim hay

chứng loạn nhịp tim (arrhythmia) . Nên liên lạc với bác sĩ ngay

3- Choáng váng chóng mặt khi ra khỏi giường

Lý do: có thể là do huyết áp thấp

Nhận xét: Chóng mặt vào buổi sáng đươc gọi là "huyết áp

thế đứng thấp" (orthostatic hypotension) gây ra bởi sự loại

nước (dehydration) , bệnh tiểu đường, bệnh Parkinson, bệnh trụy

tim, hay thuốc men bao gồm cả thuốc lợi tiểu và thuốc huyết

áp.

Một lý do khác có thể là chứng "chóng mặt tư thế nhẹ

" (benign positional vertigo) gây ra bởi sự xáo trộn của các

bộ phận cân bằng của tai trong. Nên đi gặp bác sĩ để chẩn

đoán

4- Nước tiểu rò rỉ

Lý do: có thể là do chứng xón đái (urinary incontinence) mà nguyên

nhân không phải vì lão hoá, nhiểm khuẩn đường tiểu (urinary

tract infection-UTI) , bệnh tiền liệt tuyến, dây thẩn kinh bị ép.

hoặc tiểu đường

Nhận xét: đi gặp bác sĩ để chẩn đóan

5- Đầu đau như búa bổ

Lý do: có thể là do xuất huyết não

Nhận xét: Trong phần lớn trường hợp đó là triệu chứng của

chứng nhức nửa đầu (migraine) chỉ cần uống thuốc giảm đau

và nghỉ ngơi là hết. Nhưng một vài trường hợp hiếm xẩy ra

là chứng nhức đầu có thể là dấu hiệu có khối u hay xuất

huyết trong não. Cẩn đặc biệt chú ý là khi bị đau nhiều nửa

bên đầu một cách đột ngột và kéo dài mà lại kèm theo buồn

nôn, ói mửa, và chảy nước mắt. Trong trường hợp sau này phải

đi bệnh viện gấp

6- Mắt bị sưng vù

Lý do: có thể là do viêm dây thần kinh mắt (optic neuritis)

Nhận xét: Dây thần kinh mắt có thể bị nhiễm khuẩn hay bị

dị ứng. Nếu chữa sớm thì không hại gì cho mắt vì vậy cần

đi bác sĩ khẩn cấp.

7- Tai đau và mắt nhìn thấy hai hình (song thị)

Lý do: có thể do tai giữa bị nhiễm khuẩn

Nhận xét: Bệnh có thể trở thành nghiêm trọng bất ngờ vì

vậy cần đi bác sĩ cấp thời nếu chứng đau không dứt và/hoặc

có bị thêm chóng mặt lảo đảo, nhức đầu, ói mửa, song thị,

nửa ngủ nửa thức, cổ cứng đơ, sưng ở sau tai, sốt nhiều và

liệt mặt.

8- Tự nhiên giảm sút ký

Lý do: có thể là do ung thư.

Nhận xét: Nếu ăn uống vẫn bình thường như cũ mà đột nhiên

bị sút cân thì có thể là bị bệnh ác tính.

Một nguyên nhân khác cũng có thể là do sự bất bình thường

nội tiết (endocrinic abnormality) như bệnh tuyến giáp trạng (thyroid

disorder), trầm cảm hay tiểu đường. Nên đi gặp bác sĩ ngay để

chẩn đoán.

9- Đột nhiên đau háng

Lý do: có thể là do tinh hoàn bị xoắn

Nhận xét: Đây là một khuyết tật bẩm sinh khá thông thường.

Ống dẫn tinh trùng bị xoắn làm máu không chạy tới tinh hoàn.

Cơn đau cũng giống như bị đá vào háng. Đôi khi ngoài cơn đau

còn thấy bị sưng nữa. Trong vòng 4 hay 6 tiếng thì còn cứu

đươc, chứ trễ từ 12 đến 24 tiếng thì coi như phải cắt bỏ.

Một nguyên nhân khác có thể là nhiểm khuẩn mào tinh hoàn

(epididymis) tức là bộ phận trữ tinh trùng. Trong trường hợp này

có thể dùng trụ sinh để chữa trị

10 - Đau nhói gan bàn chân

Lý do: có thể là do bệnh thần kinh (neuropathy)

Nhận xét: Đau nhói cứ tái phát ở bất cứ chỗ nào trên cơ

thể có thể là do sự nén ép dây thần kinh, tăng thông khí phổi

(hyperventilation) hoặc bệnh thẩn kinh. Liên lạc với bác sĩ càng

sớm càng tốt

11- Vết thâm tím mãi không tan

Điều gì xẩy ra: bệnh tiểu đường

Nhận xét: Vết đứt hay thâm tím chậm lành có thể là dấu

hiệu của bệnh tiểu đường (dấu hiệu khác gồm có da bị

ngứa hoặc đau nhói bàn tay hay bàn chân).

Nên tìm cách giảm cân ( giảm 10 phẩn trăm trọng lượng ảnh

hưởng đáng kể lên mức đường trong máu), tập thể dục và coi

chừng thói quen ăn uống.

12 - Răng đau buốt khi ăn xô cô la

Điểu gì sẽ xẫy ra: viêm lợi

Nhận xét: Một trong những dấu hiệu đầu tiên của sâu răng là

nhạy cảm với đồ ngọt. Dấu hiệu đầu tiên khác là răng mất

mầu và có mùi khi cà răng.

Kỹ thuật laser có thể phát hiện sớm các ổ răng sâu và tiêu

diệt các vi khuẩn trươc khi làm sâu răng

13 - Vòng eo rộng 42 inch

Điều gỉ sẽ xẩy ra: bất lực

Nhận xét: Có thể bây giờ chưa có vấn đề nhưng trong tương

lai bạn có thể bị loạn năng cường dương (erectile disfunction) .

Nguyên do là vì khi đàn ông quá mập các động mạch thường hay

bị nghẹt nên dòng máu không đủ làm cho cương. Hãy tập thể

dục đều cho đến khi eo thon lại, thắt vừa dây lưng 34 inch

14 - Mắt thoáng không thấy gì — chỉ trong một giây

Lý do: có thể là do đột quỵ (stroke)

Nhận xét: Các yếu tố rủi ro chính của đột quỵ là cao huyết

áp (trên 140/90) và cholesterol toàn phần cao hơn 200. Bị tê một

bên người và tạm thời hai mắt không nhìn thấy gì là những

dấu hiệu đáng chú ý nhất.

Đột nhiên bị tê, nói liú lưỡi, hay mất thăng bằng có thể

là bẳng chứng của một cơn đột quỵ nhẹ gọi là đột quỵ

thiếu máu cục bộ đoản kỳ (transient ischemic attack- TIA). Đột

quỵ nhẹ này thường báo trước một đột quỵ thật sự nên khi

có triệu chứng của TIA thỉ phải gặp bác sĩ ngay

15 - Có cảm giác như bị ợ nóng (heartburn)

Lý do: có thể là do chứng đau thắt (angina)

Nhận xét: Đau ngực cả hàng giờ, lúc có lúc không, được bác

sĩ gọi là "hội chứng mạch vành không ổn định"

(unstable coronary syndrome). Nguyên nhân là vì các cục đông máu

đươc tạo thành bên trong thành động mạch vành ngay tại chỗ

mảng (plaque) bị bể vỡ. Khoảng 50 phẩn trăm những người có

hội chứng trên đây sẽ bị lên cơn đau tim trong vòng 6 tháng sau.

Mỗi khi thấy đau thắt ngực, cần phải đi bệnh viện

16 - Đau lưng nhiều

Lý do: có thể là do chứng phình mạch (aneurysm)

Nhận xét: Đau cũng tương tự như vừa dọn dep xong tủ quẩn áo

bề bộn. Thế nhưng chườm nóng, nghỉ ngơi, uống thuốc giảm

đau thông thường lại không khỏi. Nếu không phải vì tập thể

dục thì đau lưng bất chợt như vậy có thể là dấu hiệu của

chứng phình mạch. Chứng đau này chỉ hết khi động mạch chủ

bị bể. Một nguyên nhân khác của chứng đau lưng này –kém

phần nguy hiểm hơn–là sạn thận. Bác sĩ cho chụp CT scan để

xác định vị trí và hình dạng của chỗ mạch phình, sau đó cho

uống thuốc huyết áp hay giải phẫu ghép nối nhân tạo.

17- Ngổi lâu trên ghế không yên

Lý do: có thể do các cơ lưng bị căng thẳng

Nhận xét: Nếu cứ phải thay đổi vị thế ngồi luôn tức là

có dấu hiệu các cơ lưng bị căng thẳng và điều này có thể

dẫn đến đau lưng dưới. Cẩn phải lựa chọn ghế ngồi cho

thoải mái, sao cho đầu ở vị trí ngay đối với cột sống để

giảm tối thiểu sức căng thẳng trên cổ, vai và lưng dưới

18 - Bạn mới biết thân phụ bị cao huyết áp

Điều gì sẽ xẩy ra: bạn cũng sẽ bị cao huyết áp luôn

Nhận xét: Vì bệnh cao huyết áp vừa phải không có dấu hiệu

bên ngoài nên cẩn phải đo huyếp áp mỗi năm một lần, nhất là

nếu trong gia đình có tiền sử bị cao huyết áp. Nghiên cứu cho

thấy là những người bị căng thẳng tinh thần vì cha mẹ mắc

bệnh cao huyết áp cũng có nhiểu rủi ro bị bệnh này luôn. Nếu

số đo huyết áp cao hơn 140/90, bạn nên tập thể dục nhiều hơn,

tìm cách sụt cân, giảm sodium trong chế độ ăn uống, ăn loại

cá tốt cho tim, uống nhiều vitamin C.

19 - Tay bị run khi tập thể dục

Lý do: có thể là do cơ bắp bị mỏi mệt

Nhận xét: Nếu bạn đã bỏ tập cả nhiều tháng thì cơ bắp

bị run có thể là vì mệt mỏi. Vì vậy khi mới tập trở lại

bạn nên tập vừa phải, đừng tập quá mệt. Bạn hãy ngưng tập

khi cảm thấy các cơ bắp bắt đầu run

20 - Trong bàn tiệc bạn thấy mọi thứ đều quay cuồng

Lý do: do bạn đã quá chén

Nhận xét: Rượu làm suy yếu hệ thần kinh trung ương. Vì vậy

nếu bạn uống quá nhiều, tất cả những gì trong cơ thể có

liên quan tới hệ này sẽ đều bị suy yếu: trí phán đoán, khí

sắc, khả năng phối hợp và quân bình, sự nhạy cảm với đau

đớn, khả năng sinh dục… Bạn nên tránh đừng uống rươu

nhiều. Bạn nên nhớ là nếu nồng độ rượu trong máu hơn 0.06

phần trăm là trên pháp lý bạn đã bị coi như là say rượu

21- Đau dai dẳng ở bàn chân và cẳng chân

Lý do: nhiểu triển vọng là do gẫy xương vì sức nén (stress

fracture)

Nhận xét: Cũng giống như các mô khác trong cơ thể, xương tự

tái tạo. Nhưng nếu bạn tập thể dục quá mạnh, xương không có

cơ hội để lành trở lại nên một vết gẫy vì sức nén (stress

fracture) sẽ có thể xuất hiện. Vì thế mu bàn chân và phiá

trước cẳng chân sẽ đau dai dẳng. Bạn càng tập thể dục thì

càng đau và ngay cả khi ngưng nghỉ cũng đau. Uống thuốc ibuprofen

hay paracetamol không ăn thua gì.

Thuốc mầu phóng xạ cho thấy chỗ xương gẫy qua hình chụp tia

X, và bác sĩ sẽ bắt bạn phải nghỉ tập cho đến khi xương

lành. Trường hợp xấu nhất là bạn phải bó bột vài tuẩn.

22 - Đau như cắt ở bụng

Lý do: Vì vùng giữa xương sườn và háng có kẹt đầy các bộ

phận nên đau có thể là triệu chứng hoặc của viêm ruột thừa,

viêm tụy tạng hoặc của túi mật bị sưng. Cả ba trường hợp

đểu có cùng một nguyên nhân: vì một lý do nào đó các bộ

phận này đã bị nhiễm khuẩn nguy hại đến tính mạng.

Nhận xét: Nếu để bộ phận nói trên bể vỡ ra thì bệnh nhân

có thể bị chết, vì vậy cẩn đi bệnh viện cấp thời

23- Cẳng chân bị đau và sưng to

Lý do: có thể làdo chứng huyết khối tĩnh mạch sâu (deep vein

thrombosis –DVT)

Nhận xét . Chỉ cẩn ngổi một chỗ liền chừng 6 tiếng hay hơn

là máu sẽ tụ ở cẳng chân dưới tạo thành cục đông máu

(gọi là chứng huyết khối tĩnh mach sâu). Cục đông máu đủ

lớn sẽ làm nghẹt tĩnh mạch bắp chân gây đau và xưng. Xoa

cẳng chân là điểu đầu tiên bạn sẽ làm nhưng cũng là điều

tệ hại nhất vì cục đông máu lớn có thể chạy ngược lên

phổi, điều nầy gây nguy hiểm đến tính mạng của bạn..

Muốn chụp hình tia X để định bệnh DVT bác sĩ phải chích

chất mẩu vào tĩnh mach. Bác sĩ sẽ cho thuốc làm tan cục đông

máu hoặc đặt cái lọc vào tĩnh mạch để chặn cục đông máu

không cho chạy lên phổi

24 - Tiểu tiện bị đau

Lý do: có thể là do ung thư bàng quang (bọng đái)

Nhận xét: Rặn tiểu là cả một cực hình và nước tiểu lại

có màu rỉ sắt. Đau và máu trong nước tiểu là hai triệu chứng

của ung thư bàng quang. Hút thuốc là yếu tố rủi ro bị bệnh

lớn nhất. Nếu khám phá sớm bệnh có 90 phẩn trăm triển vọng

đươc chữa khỏi.

Nhiễm khuẩn bàng quang cũng có cùng các triệu chứng như trên

**********************************************************************************
Dinh Tien Dung